KUTADGU BİLİG (Yusuf Has Hacip)
* İslam kültürü etkisinde ortaya konmuş ilk ürün olma niteliği taşıyan bu eser 11. yüzyılda Türkistan’ın Balasagun kentinde yaşamış olan Yusuf Has Hacip tarafından 1070 yılında kaleme alınmıştır.
* Eser Yusuf Has Hacip tarafından Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Han’a sunulmuştur. Eseri çok beğenen hükümdar Yusuf’a “Has Haciplik” unvanı vermiştir.
* İslamiye Etkisindeki Türk Edebiyatı dönemin ilk edebî eseri olma özelliği gösterir.
* Eser Allah’a hamd, Rasûlullah’a (S.A.V.) salat ü selam ve Hulefa-i Raşidîne (R.A.) övgü ile başlar.
* Eserin adı “mutluluk veren bilgi” anlamına gelmektedir.
* Edebiyatımızda İran edebiyatının bir etkisi olan aruz ölçüsünün kullanıldığı ilk eserdir.
* Mesnevi nazım şekliyle ve (fe û lün / fe û lün / fe û lün / fe ûl) (Şehname vezni) vezin kalıbıyla yazılmıştır.
* Edebiyatımızın ilk mesnevisidir.
* Eser Hakaniye (Çağatay) Türkçesiyle yazılmıştır. Az da olsa Arapça ve Farsça sözcüklere yer verilir.
* 6645 beyitten oluşan eserde 173 tane de dörtlüğe de yer verilmiştir. Dörtlüklerin kafiye düzeni aaxa’dır.
* Eser bir nasihatname ve siyasetname özelliği taşır.
* Didaktik (öğretici) nitelik taşır. Bir ahlâk ve öğüt kitabıdır.
* Eserde daha çok yarım kafiye kullanılmıştır.
* Eserin dili oldukça sadedir. Yabancı dillerin etkisinden uzak bir dille yazılmıştır.
* Eserde teşbih, tenasüb ve teşhis sanatları sık kullanılmıştır.
* Eserde ideal bir toplumun nasıl oluşturulabileceği, devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği ile ilgili öğütler verilmiştir.
* Alegorik (sembolik) bir münazara şeklinde yazılan eserde adalet, saadet, akıbet ve aklı temsil eden dört sembolik kişi konuşturulur. Bunlardan “Kün-togdı” adlı hükümdar adaleti, “Ay-toldı” adlı vezir saadeti, “Ögdilmiş” adlı vezirin oğlu aklı, “Odgurmuş” adlı dindar kişi de akıbeti temsil eder.